Theo Cục Hải quan TP.HCM, khi làm thủ tục đối với hàng hóa xuất khẩu do Việt Nam sản xuất khi xuất khẩu vào các thị trường lân cận trên sản phẩm đều thể hiện đầy đủ nhãn hàng hóa và xuất xứ hàng hóa theo đúng quy định tại Nghị định số 89/2006/NĐ-CP ngày 30-8-2006 của Chính phủ.
Giấy chứng nhận xuất xứ C/O chỉ nhằm chứng minh với chính quyền nước nhập khẩu hàng hóa đó được sản xuất ra tại quốc gia nước thành viên FTA đáp ứng đầy đủ các tiêu chí trên C/O. Như vậy, khi sản xuất hàng hóa các nhà sản xuất tại nước xuất khẩu cũng phải tuân thủ theo pháp luật của quốc gia đó về nhãn hàng hóa và xuất xứ trên nhãn hàng hóa, vì vậy hầu hết hàng hóa khi nhập khẩu vào Việt Nam đều thể hiện đầy đủ các tiêu chí này. Ngoại trừ một số lô hàng nhập khẩu từ Trung Quốc sử dụng C/O form E, nhãn mác xuất xứ không rõ ràng, minh bạch.
Nếu cơ quan Hải quan giải quyết cho hưởng thuế suất ưu đãi đặc biệt đối với hàng hóa mà trên sản phẩm không ghi rõ nơi sản xuất, nước sản xuất thì hàng hóa không rõ nguồn gốc sẽ nhập khẩu vào Việt Nam.
Hiện nay, Luật Bảo vệ người tiêu dùng và Nghị định số 99/2011/NĐ-CP ngày 27-10-2011 của Chính phủ đã có hiệu lực thi hành là một trong những căn cứ pháp lí để xử lí đối với hàng hóa nhập khẩu không thể hiện nhãn và xuất xứ trên hàng hóa.
Theo Cục Hải quan TP.HCM, sau hơn thời gian thực hiện (tháng 9 và tháng 10-2012) chấn chỉnh công tác kiểm tra C/O ưu đãi đặc biệt, kiểm tra nhãn hàng hóa và xuất xứ thể hiện trên nhãn hàng hóa, đơn vị đã tăng thu trên 18 tỉ đồng từ việc từ chối chấp nhận C/O.
Cụ thể, tại Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 1 đã từ chối tính thuế theo mức thuế ưu đãi đặc biệt đối với 19 tờ khai nhập khẩu, tăng thu cho ngân sách Nhà nước trên 1 tỉ đồng. Tại Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 3 từ chối C/O ưu đãi đặc biệt của 8 tờ khai nhập khẩu hàng hóa, với tổng số thuế tăng thu trên 17 tỉ đồng.
Nguyên nhân từ chối C/O do DN xuất trình vận đơn không do nước xuất khẩu phát hành, hóa đơn không ghi ngày phát hành, các tiêu chí trên C/O không thỏa mãn quy tắc xuất xứ, chữ kí của người cấp C/O không có trong bộ mẫu dấu chữ kí; trên sản phẩm không thể iện xuất xứ, nhãn hàng hóa không đầy đủ…
Hiện Cục Hải quan TP.HCM, đang tiếp tục thực hiện tái kiểm tra hồ sơ từ những năm về trước có xuất xứ hàng hóa đối với mẫu E, mẫu D để truy thu thuế. Tăng cường việc kiểm tra nhãn hàng hóa, xuất xứ hàng hóa trên sản phẩm nhập khẩu để chấp nhận hoặc từ chối C/O.
Trước đó, Cục Hải quan TP.HCM cũng đã đề xuất trong thời gian chờ ý kiến chỉ đạo của Tổng cục Hải quan xứ lí các lô hàng nhập khẩu trên sản phẩm không thể hiện đầy đủ nhãn hàng hóa và không thể hiện xuất xứ trên sản phẩm theo Nghị định số 89/2006/NĐ-CP ngày 30-8-2006 của Chính phủ, Cục Hải quan TP.HCM đề nghị áp dụng thuế suất thông thường (kể cả những trường hợp C/O ưu đãi đặc biệt phù hợp với quy tắc xuất xứ do Bộ Công Thương ban hành) nếu trên sản phẩm hàng hóa nhập khẩu không thể hiện nhãn hàng hóa, nhãn hàng hóa thể hiện không đầy đủ hoặc trên sản phẩm hàng hóa không thể hiện xuất xứ./.
Lê Thu