Với các cải cách cụ thể về tần suất khai thuế, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục gia hạn nộp hồ sơ khai thuế, cải cách công tác hoàn thuế… dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế đã nhận được sự đánh giá cao từ giới chuyên môn cũng như cộng đồng DN và người dân.

Dự thảo Luật trình QH lần này đã cụ thể hóa các quy định liên quan đến cơ chế, nguyên tắc quản lý rủi ro; tiêu chí xếp hạng ưu tiên, áp dụng biện pháp thuận lợi; địa điểm nộp hồ sơ khai thuế, hình thức công khai các thủ tục về thuế.

Về thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế (Điều 32), có ý kiến đề nghị nâng thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế quy định tại Luật Quản lý thuế hiện hành từ 90 ngày lên 180 ngày đối với các DN có quy mô lớn, các tập đoàn, tổng công ty có đơn vị phụ thuộc. Theo quan điểm của UBTVQH, thực tế việc áp dụng quy định của Luật trong thời gian qua cho thấy, thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế theo quy định hiện hành không phát sinh vướng mắc.

Mặt khác, thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế liên quan tới thời điểm thực hiện nghĩa vụ thuế. Vì vậy, nếu kéo dài thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế đối với một số DN có quy mô lớn, các tập đoàn, tổng công ty có đơn vị phụ thuộc thì đồng nghĩa với việc cho phép kéo dài thời hạn nộp thuế đối với một số DN, dẫn đến không bảo đảm công bằng giữa các loại hình DN. Do vậy, UBTVQH đề nghị được giữ như quy định hiện hành.

Về xử lý đối với việc chậm nộp tiền thuế, xử phạt đối với hành vi khai sai, có ý kiến cho rằng, mức phạt 0,07% là quá cao và đề nghị giữ như quy định hiện hành. Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị tăng mức phạt chậm nộp lên 0,1%; quy định mức phạt chậm nộp theo biểu lũy tiến. Theo UBTVQH, một trong những mục tiêu quan trọng của việc sửa đổi Luật Quản lý thuế là nhằm tăng cường quản lý, khắc phục tình trạng thất thu.

Thực tế cho thấy, mức xử phạt 0,05%/ngày (không phân biệt thời hạn chậm nộp) như quy định hiện hành là quá thấp, dẫn đến tình trạng người nộp thuế cố tình trây ỳ nhằm chiếm dụng tiền thuế, gây thất thu cho NSNN. Vì vậy, xin tiếp thu theo hướng quy định mức phạt theo biểu lũy tiến đối với hành vi chậm nộp (xem thêm bài trang 8, số báo này).

Theo đó, thể hiện lại nội dung Khoản 1 Điều 106 như sau: “Người nộp thuế chậm nộp tiền thuế so với thời hạn quy định, thời hạn gia hạn nộp thuế, thời hạn ghi trong thông báo của cơ quan quản lý thuế, thời hạn trong quyết định xử lý của cơ quan quản lý thuế thì phải nộp đủ tiền thuế và tiền chậm nộp theo mức luỹ tiến: 0,05%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp đối với số ngày chậm nộp không quá 90 ngày, 0,07%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp đối với số ngày chậm nộp vượt quá thời hạn 90 ngày”.

Có ý kiến đề nghị tăng mức xử phạt cao hơn quy định của Dự thảo Luật (có thể tăng gấp 2-3 lần); nâng mức xử phạt đối với hành vi khai sai lên 50%; quy định chung mức phạt đối với hành vi khai sai là 10%. Về vấn đề này, UBTVQH cho rằng, việc tăng mức xử phạt là cần thiết nhằm hạn chế tình trạng trây ỳ, chiếm dụng tiền thuế. Tuy nhiên, việc tăng mức xử phạt vẫn phải bảo đảm tính hợp lý, khả thi, phù hợp với khả năng của người nộp thuế.

Nếu quy định mức xử phạt quá cao, vượt quá khả năng của người nộp thuế có thể sẽ dẫn đến hành vi tiêu cực như bỏ trốn nhằm trốn tránh nghĩa vụ hoặc thông đồng giữa cán bộ thuế và người nộp thuế, dẫn đến tình trạng nợ đọng thuế tăng cao, gây thất thu NSNN. Vì vậy, UBTVQH đề nghị QH cho giữ mức xử phạt như quy định của Dự thảo Luật.

Trước ý kiến đề nghị bổ sung quy định về: Tổ chức lực lượng “điều tra” hoặc “cảnh sát thuế”, UBTVQH cho rằng, hoạt động điều tra về cơ bản là hoạt động chuyên ngành thuộc lĩnh vực tố tụng hình sự và đã được quy định trong Bộ luật Tố tụng Hình sự; trong trường hợp có dấu hiệu tội phạm về thuế, cơ quan có chức năng điều tra theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự sẽ thực hiện hoạt động điều tra và để có cơ sở pháp lý cho việc tổ chức thực hiện chức năng điều tra thuế thì không chỉ sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Quản lý thuế mà phải sửa đồng bộ các quy định của pháp luật có liên quan... Vì vậy, UBTVHQ đề nghị không bổ sung quy định trên vào nội dung Dự thảo Luật.

Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, UBTVQH đã thống nhất quy định thời điểm Luật có hiệu lực thi hành kể từ 1-7-2013 nhằm đáp ứng kịp thời yêu cầu thực tiễn. 

Minh Anh